ทำความรู้จัก "ปิดงานงดจ้าง" คืออะไร? แตกต่างกับการเลิกจ้างอย่างไร?

"ปิดงานงดจ้าง" คืออะไร? ไขข้อสงสัยใช่ "เลิกจ้าง" หรือไม่ กฎหมายแรงงานระบุไว้อย่างไร

จากกรณีข่าวบริษัทชื่อดังประกาศ "ปิดงานงดจ้าง" สหภาพแรงงานและสมาชิก หลังจากการเจรจาข้อพิพาทเรื่องโบนัสไม่ลงตัว ทำให้เกิดคำถามในสังคมว่าคำสั่งนี้มีความหมายว่าอย่างไร และมีผลทางกฎหมายเหมือนกับการไล่ออกหรือไม่ บทความนี้ได้รวบรวมข้อมูลจากเพจ "คลินิกกฎหมายแรงงาน" เพื่อไขข้อข้องใจให้ลูกจ้างทุกคนได้ทราบสิทธิของตนเอง

ตั้งสติ! การปิดงานของนายจ้าง "ไม่ใช่" การเลิกจ้าง

เพจคลินิกกฎหมายแรงงานได้อธิบายไว้ชัดเจนว่า "การปิดงานงดจ้าง" (Lockout) นั้นแตกต่างจากการเลิกจ้างอย่างสิ้นเชิง การปิดงานคือการที่นายจ้างใช้สิทธิตามกฎหมายเพื่อตอบโต้ลูกจ้าง ในกรณีที่มีข้อพิพาทแรงงานเกิดขึ้นและไม่สามารถตกลงกันได้ตามขั้นตอน เป็นมาตรการชั่วคราวที่นายจ้างไม่ยอมให้ลูกจ้างเข้าทำงานเพื่อกดดันให้ยอมรับข้อเสนอ

iStockphoto

เงื่อนไขการสั่งปิดงานตามกฎหมาย

ตามพระราชบัญญัติแรงงานสัมพันธ์ การปิดงานจะทำได้ต้องผ่านกระบวนการที่ถูกต้อง ดังนี้

• ต้องมีการยื่นข้อเรียกร้องและเจรจากันตามขั้นตอน (มาตรา 21)
• เมื่อตกลงกันไม่ได้ ต้องผ่านการไกล่เกลี่ยของพนักงานประนอมข้อพิพาท (มาตรา 22)
• หากไกล่เกลี่ยไม่สำเร็จ ถือเป็น "ข้อพิพาทแรงงานที่ตกลงกันไม่ได้" นายจ้างจึงจะมีสิทธิปิดงาน
• ต้องแจ้งเป็นหนังสือให้พนักงานประนอมข้อพิพาทและอีกฝ่ายทราบล่วงหน้าไม่น้อยกว่า 24 ชั่วโมง (มาตรา 34)

ผลกระทบต่อลูกจ้าง: ยังเป็นพนักงาน แต่ไม่ได้เงินเดือน

เมื่อนายจ้างดำเนินการปิดงานโดยชอบด้วยกฎหมาย สิ่งที่จะเกิดขึ้นกับลูกจ้างมี 2 ประเด็นหลัก คือ

1. สถานะการจ้างงานยังคงอยู่: การปิดงานเป็นเพียงการหยุดพักชั่วคราว ไม่ใช่การสิ้นสุดสัญญาจ้าง ลูกจ้างยังคงมีสถานะเป็นพนักงานของบริษัท
2. นายจ้างไม่ต้องจ่ายค่าจ้าง: ตามหลักสัญญาต่างตอบแทน เมื่อลูกจ้างไม่ได้ทำงาน (แม้จะเพราะถูกปิดงานตามสิทธิของนายจ้าง) นายจ้างก็มีสิทธิไม่จ่ายค่าจ้างในช่วงเวลานั้นได้ตามแนวคำพิพากษาศาลฎีกา

ข้อยกเว้นและการยุติการปิดงาน

หากนายจ้างสั่งปิดงานโดย "ไม่ชอบด้วยกฎหมาย" เช่น ไม่มีการแจ้งล่วงหน้า หรือปิดงานโดยไม่มีข้อพิพาทแรงงานจริง นายจ้างจะต้องรับผิดชอบจ่ายค่าจ้างหรือค่าเสียหายให้แก่ลูกจ้างในช่วงเวลานั้น ส่วนการปิดงานจะยุติลงก็ต่อเมื่อทั้งสองฝ่ายสามารถตกลงกันได้ หรือมีการตั้งผู้ชี้ขาดข้อพิพาทแรงงาน บทสรุปของเรื่องนี้จึงเปรียบเสมือนการวัดความอดทนว่าใครจะยืนระยะได้นานกว่ากัน

1. คลินิกกฎหมายแรงงาน